Οι διαμαρτυρίες των φοιτητών στη Σερβία συνεχίζονται για τρίτο μήνα, διεκδικώντας δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη. Φοιτητές από το Νις, το Νόβι Πάζαρ, το Τσάτσακ αλλά και από το Βελιγράδι και Νόβι Σαντ βρίσκονται στον δρόμο τις τελευταίες 3 ημέρες. Κατευθύνονται με τα πόδια, με ποδήλατα ή και αγρότες με τα τρακτέρ τους προς την κεντρική Σερβία, στο Κραγκούγιεβατς, όπου στις 15 Φεβρουαρίου του 1835 ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα που προέβλεπε τον διαχωρισμό των εξουσιών.
Σε αυτό το συμβολικής σημασίας τελευταίο ραντεβού των κινητοποιήσεων των φοιτητών της Σερβίας συγκλίνουν όλοι οι δρόμοι της χώρας και οι κινητοποιήσεις τους έχουν ενισχυθεί από τη συμμετοχή όχι μόνο των εκπαιδευτικών και των καθηγητών τους, αλλά και από μεγάλο αριθμό διανοουμένων και πολιτών. Αυτό το κίνημα οργανώθηκε αυθόρμητα και από τα κάτω, χωρίς την ποδηγέτηση από πολιτικά κόμματα και οργανώσεις αλλά ως διεκδίκηση δικαιοσύνης και καταδίκης της διαφθοράς μετά την κατάρρευση στεγάστρου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ την 1η Νοεμβρίου που στοίχισε τη ζωή σε 15 ανθρώπους.
Οι διαδηλωτές θεωρούν το περιστατικό ως αποτέλεσμα χρόνιας κακής διακυβέρνησης και διαφθοράς και απαιτούν λογοδοσία. Eπιδιώκουν μια νομική διαδικασία εναντίον των υπεύθυνων για την κατάρρευση του στεγάστρου του σιδηροδρομικού σταθμού στο Νόβι Σαντ, την δημοσιοποίηση όλων των εγγράφων, την έρευνα για τις επιθέσεις εναντίον των φοιτητών και τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Η διαμαρτυρία τους επίσης εστιάζει στην πολιτική ιδιωτικοποιήσεων και εναντίον της αδειοδότησης από την κυβέρνηση της εισόδου ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα.
Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να εκτρέψει τη δημόσια οργή. Ωστόσο στη συνέχεια και παρά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς και δύο υπουργών της κυβέρνησης (εμπορίου και υποδομών), οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν ακόμη πιο δυναμικά και ο πρόεδρος Βούτσιτς φαίνεται ότι βρίσκεται αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη πρόκληση της 13ετούς διακυβέρνησής του.
#BREAKING #Serbia Students marching from Belgrade have reached Orašac, while those from Niš have arrived in Ćićevac. They are set to converge in Kragujevac, where protests will be held on Sretenje, Serbia’s Statehood Day.https://t.co/8zwtbE5V3P pic.twitter.com/pTBryr96aG
— The National Independent (@NationalIndNews) February 12, 2025
Στο δρόμο για Κραγκούγιεβατς
Από την Τρίτη έχουν ξεκινήσει καραβάνια διαδηλωτών από όλες τις πόλεις της Σερβίας από βορρά και από νότο. Στο δρόμο έχουν οργανωθεί σημεία ξεκούρασης, κυρίως σε αθλητικές εγκαταστάσεις, ενώ οι πολίτες στις ενδιάμεσες πόλεις τους περιμένουν παρέχοντας τους στέγη για ξεκούραση και φαγητό.
Οι φοιτητές υποστηρίζουν ότι η επιτυχία της διαμαρτυρίας τους εδράζει στην αυστηρή οργάνωση, τις σαφείς απαιτήσεις τους, τον καθημερινό συντονισμό και την έλλειψη ιεραρχίας κάτι που δυσκολεύει την κυβέρνηση να στοχεύσει στους ηγέτες του κινήματος. Όπως σημειώνουν ακόμη και ο εκπρόσωπος τους αλλάζει καθημερινά.
Have you ever seen something like this ? Serbian people in every city in Serbia are welcoming with a food and drinks etc. Students, who go on protest walks through Serbia, even 150km 🥰 https://t.co/ewb5cUpE0D
— Sanja (@sanja0_0) February 12, 2025
#BREAKING #Serbia JUST IN: Students March for Change: Protests Across Serbia Intensify⬇️
Thousands of students are marching toward Kragujevac for a major protest on Saturday, February 15, following the deadly collapse of a newly renovated train station canopy in Novi Sad that… pic.twitter.com/4skxVdd0oK
— The National Independent (@NationalIndNews) February 13, 2025
Students across Serbia are marching 150 kilometers to the city of Kragujevac in protest of the government. The march is part of the several months-long uprising in Serbia that started when the canopy of a recently renovated train station collapsed, killing 15 people. pic.twitter.com/WXJfYIwxeY
— red. (@redstreamnet) February 13, 2025
Ακαδημαϊκοί και επιστημονική κοινότητα στο πλευρό των φοιτητών
Επίσης, ένας μεγάλος αριθμός και συνεχώς αυξανόμενος επιστημόνων βγαίνουν για να υποστηρίξουν το ειρηνικό κίνημα που έχει κατακλύσει όλη τη Σερβία.
Την περασμένη εβδομάδα, η Επιστημονική Ένωση της Σερβίας, η οποία αντιπροσωπεύει περισσότερους από 17.000 ερευνητές της χώρας, επίσημα ανακοίνωσε ότι στέκεται και αυτή με τη σειρά της στο πλευρό των διαδηλωτών. Σε μια επιστολή τους την 6η Φεβρουαρίου προς κυβερνητικούς αξιωματούχους, η Ένωση δήλωσε ότι υποστηρίζει τον “αγώνα για μια καλύτερη κοινωνία”.
Ορισμένοι επιστήμονες μάλιστα ότι οι ερευνητές πρέπει να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια να συμμετάσχουν με τους μαθητές στο δρόμο. “Ενώ πέφτουν πάνω από τα παιδιά μας με αυτοκίνητα, η επιστημονική κοινότητα πρέπει να είναι δίπλα τους”, λέει ο Μιλάνος Ιβάνον, ιατρικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. “Αυτοί είναι οι μελλοντικοί μας συνάδελφοι. Πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνοι. ”
Ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνητικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου και του Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής και Οικονομικών, σηματοδότησαν επίσης την υποστήριξή τους. Στις 29 Ιανουαρίου, σχεδόν 100 επιστήμονες στο Ινστιτούτο Φυσικής στο Βελιγράδι υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή που υποστήριζαν αυτό που ονόμασαν “τον αγώνα για την ίδρυση του κράτους δικαίου”. Δύο ημέρες αργότερα, το Ινστιτούτο Βιολογικής Έρευνας Siniša Stanković δημοσίευσε μια δήλωση που ανέφερε: “Η επιστήμη και η εκπαίδευση δεν μπορούν να ευδοκιμήσουν σε μια κοινωνία που δεν επιτρέπει την κριτική γνώμη και τιμωρεί εκείνους που υποστηρίζουν την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, τη διαφάνεια, τη νομοθεσία και τη λογοδοσία.
Τη Δευτέρα, ο Σερβικός Δικηγορικός Σύλλογος ανακοίνωσε μηνιαία αποχή, η οποία θα μπορούσε να νεκρώσει το δικαστικό σύστημα. Αυτή η αυξανόμενη ευρεία υποστήριξη προς τις διαδηλώσεις των φοιτητών υποδηλώνει ότι οι παλίρροιες της λαϊκής γνώμης μπορεί να παρασύρονται μακριά από τον Vučić.
Ωστόσο παρά τα αιτήματα τους για διεκδίκηση δημοκρατικών προτύπων και κράτος δικαίου, καταπολέμηση της διαφθοράς και λογοδοσία, οι διαδηλωτές δεν φαίνεται να λαμβάνουν την προσοχή των δυτικών μέσων ενημέρωσης αλλά ούτε και την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ.
Μ.Γ.Μ.
