Την Κυριακή 8 Ιουνίου ολοκληρώθηκε μια περιβαλλοντική καταστροφή στην περιοχή των Δικαστηρίων. Τουλάχιστον 15 πλάτανοι στον χώρο στάθμευσης του Δικαστικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης υπέστησαν βίαιο, εκτεταμένο και αντιεπιστημονικό «κούρεμα», με αφαίρεση της κόμης τους εν μέσω Ιουνίου, στην κορύφωση της βλαστικής περιόδου. Τα συγκεκριμένα δέντρα μάλιστα έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο στο μικροκλίμα της γειτονιάς και, επιπλέον, αποτελούσαν φωλιά και καταφύγιο για εκατοντάδες πουλιά.
Η δικαιολογία ότι προηγήθηκε πτώση ενός δέντρου λόγω κακοκαιρίας, που προκάλεσε ζημιές σε σταθμευμένα οχήματα, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την έκταση, την ένταση και το χρονοδιάγραμμα της παρέμβασης. Η πρόληψη κινδύνου δεν σημαίνει μαζική καταστροφή. Αντί για επιλεκτικό, υγειονομικό κλάδεμα με τεχνική και επιστημονική τεκμηρίωση, επιλέχθηκε το χειρότερο δυνατό σενάριο: αδιάκριτη κοπή των περισσότερων μεγάλων κλάδων και απογύμνωση των δέντρων.
Η παρέμβαση αυτή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί συντήρηση ή φροντίδα. Πρόκειται για καταστροφικό «κούρεμα» (pollarding), πρακτική που έχει καταδικαστεί από την επιστημονική κοινότητα ως επικίνδυνη και αντιπεριβαλλοντική. Ειδικά στα πλατάνια, τέτοιου τύπου κλαδεύσεις:
- προκαλούν σοβαρό στρες στο δέντρο,
- ανοίγουν πληγές που λειτουργούν ως πύλες εισόδου για τη μελάνωση του πλατάνου(Ceratocystis platani), μια θανατηφόρα ασθένεια που έχει ήδη πλήξει δασικούς και αστικούς πληθυσμούς πλατάνου στην Ελλάδα.
Η δήλωση του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, ο οποίος διαχειρίζεται τον συγκεκριμένο χώρο ως πάρκινγκ των μελών του μετά από παραχώρηση του Ταμείου Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων, όχι απλώς δεν δίνει απαντήσεις, αλλά κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα:
«Το έργο του κλαδέματος ήταν σημαντικό, γιατί πριν από μερικούς μήνες κατέρρευσε ένα μεγάλο κλαδί. Οπότε προχωρήσαμε σε διαγωνισμό, ανατέθηκε σε γεωπόνο και μετά από άδεια του δασαρχείου και του κ. Φουντουκίδη προχώρησε και πραγματοποιήθηκε το κλάδεμα. Όλα έγιναν απολύτως νόμιμα και με άδεια από το δασαρχείο. Ο ειδικός είπε ότι έπρεπε να γίνει άμεσα. Εγώ προσωπικά δεν είμαι ειδικός, όφειλα να ακούσω τη γνώμη του όπως κι έγινε».
Αν όντως υπήρχε γεωπόνος και άδεια του δασαρχείου, τότε:
- Ποια ήταν η ακριβής τεχνική εισήγηση;
- Γιατί επιλέχθηκε η πιο επιθετική και επικίνδυνη μέθοδος κλαδέματος και μάλιστα εν μέσω Ιουνίου;
- Υπήρξε πρόβλεψη για την προστασία από τη μελάνωση του πλατάνου;
- Κοινοποιήθηκε η γνωμοδότηση αυτή στον Δήμο Θεσσαλονίκης, εφόσον αφορούσε μια τόσο μεγάλης κλίμακας παρέμβαση;
Η επίκληση της νομιμότητας δεν αναιρεί την ευθύνη για μια περιβαλλοντικά επιζήμια και επιστημονικά αστήρικτη παρέμβαση, που έγινε χωρίς καμία δημόσια διαβούλευση και αφήνει πίσω της δεκάδες κακοποιημένα δέντρα.
Καλούμε τις αρμόδιες αρχές:
- να διερευνήσουν άμεσα την υπόθεση και να αποδοθούν ευθύνες,
- να προστατευθούν τα υπόλοιπα δέντρα και να ελεγχθούν για ασθένειες,
- να σταματήσει επιτέλους η κακοποίηση του αστικού πρασίνου από εργολαβίες χωρίς σοβαρό επιστημονικό και περιβαλλοντικό έλεγχο και τεκμηρίωση.
Ειδικά ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η Αντιδημαρχία Περιβάλλοντος και Αστικού Πρασίνου θα πρέπει να πάρουν σαφέστατη δημόσια θέση για το αν συμφωνούν με την πρακτική που ακολουθήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση, και να μη μένουν απλώς στη δήλωση ότι ο χώρος δεν είναι δημοτικός και δεν ανήκει στη δικαιοδοσία του Δήμου. Το ότι τυπικά έχουν δίκιο δεν σημαίνει και πολλά. Ο ακρωτηριασμός τόσων πολλών πλατανιών, αυτή την εποχή του χρόνου, στα χρόνια της κλιματικής κρίσης, στη Θεσσαλονίκη των ελάχιστων τετραγωνικών πρασίνου ανά κάτοικο, είναι εξ ορισμού ένα ζήτημα που αφορά ολόκληρη την πόλη.
🌳 Τα δέντρα δεν είναι εμπόδια. Είναι πολύτιμοι σύμμαχοι της ζωής στην πόλη. Δεν θα τα αφήσουμε απροστάτευτα.
Η Πόλη Ανάποδα
