Περιφραγμένο νησί του πόνου.
Ανοιξιάτικη συνέντευξη της συλλογικότητας «Συνέλευση» για τον πόλεμο και τον αναρχισμό στην Ουκρανία[1]
Συνέντευξη σε συντρόφισσες/-ους της γερμανικής συλλογικότητας Communaut και της ουγγρικής PEK-FAV σχετικά με την επικαιρότητα και αλλά και με βαθύτερα ζητήματα. Προετοιμάστηκε ειδικά για την Παγκόσμια Ημέρα Αντίρρησης Συνείδησης, αλλά και ως συνεισφορά στο Βαλκανικό Αναρχικό Φεστιβάλ Βιβλίου του 2025.
Το έργο του assembly.org.ua εξαρτάται αποκλειστικά από τους αναγνώστες μας. Σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε στη νέα μας καμπάνια οικονομικής ενίσχυσης, για να υποστηρίξετε τη συνέχιση και την ανάπτυξη της δράσης μας. Σας ευχαριστούμε πολύ όλες και όλους!
– Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Πύλη του Βρανδεμβούργου, στο Βερολίνο, συγκέντρωση Ουκρανών αντιπολεμικών διαδηλωτών κατά της αυταρχικής κυβέρνησης Ζελένσκι. Τον Ιανουάριο του 2024, είχατε μιλήσει για μια δυνητικά επαναστατική κατάσταση λόγω της αυξανόμενης δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση. Σε ένα άρθρο του Νοεμβρίου 2024, το οποίο περιγράφει τις μαζικές λιποταξίες, θίξατε ξανά αυτό το ζήτημα. Αν και γράφατε ότι δεν είναι ακόμη δυνατό να μιλήσουμε για επαναστατική κατάσταση, αναφέρατε επίσης ότι έχει αυξηθεί η οργανωμένη και συλλογική λιποταξία. Σε ένα πρόσφατο άρθρο, του Ιανουαρίου 2025, αναφέρατε ότι «δεν διακρίνεται κάποια πατριωτική έξαρση στον πληθυσμό της Ουκρανίας. Πάρα πολλοί εργαζόμενοι δεν βλέπουν πλέον καμία θεμελιώδη διαφορά στο ποιος θα τους ληστεύει». Τι έχει συμβεί από αυτή την άποψη κατά τη διάρκεια του 2024; Πώς εκφράστηκε η οργή απέναντι στην κυβέρνηση και τα αυταρχικά της μέτρα και πώς μπορεί να οργανωθεί κάτω από τις παρούσες συνθήκες αυταρχισμού;
– Ναι, πέρυσι φάνηκε πραγματικά, μέσα από τα μαύρα σύννεφα του πολέμου, η λάμψη μιας επερχόμενης επαναστατικής κατάστασης. Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι αυτό συνεχίζεται: μόνο τον Ιανουάριο-Μάρτιο του 2025, 44.500 Ουκρανοί στρατιώτες εγκατέλειψαν τις μονάδες τους χωρίς άδεια και άλλες 7.000 λιποτάκτησαν. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτος συντάχτηκαν 62.500 δικογραφίες για περιστατικά της πρώτης κατηγορίας και 22.300 για τη δεύτερη. Ωστόσο, αυτή η αύξηση μπορεί να οφείλεται απλά στο γεγονός της συστηματικότερης καταγραφής πράξεων αυτού του τύπου: πολλά από τα περιστατικά που ανακοινώθηκαν μπορεί να είχαν συμβεί πέρυσι και απλά να καταγράφηκαν το 2025. Οι δικές μας τουλάχιστον πηγές, δείχνουν αντιθέτως μείωση στα διαλυτικά περιστατικά σε ουκρανικές στρατιωτικές μονάδες. Κινήσεις ανυπακοής από ολόκληρες στρατιωτικές μονάδες, όπως συνέβη στα τέλη του περασμένου έτους στην 155η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία ή την 123η Ταξιαρχία Εδαφικής Άμυνας, δεν έχουν παρατηρηθεί ξανά από τότε. Αυτή τη στιγμή η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με την πιθανότητα μιας ολοκληρωτικής στρατιωτικής ήττας, στην περίπτωση που συνεχίσει να διεξάγει πόλεμο χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, χρησιμοποιώντας μόνο τους πόρους των Ευρωπαίων νεοφιλελεύθερων και των υποτακτικών τους.
Aν πιστέψουμε τις διαθέσιμες διαρροές, στις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις το 2024 καταγράφηκαν 50.500 περιπτώσεις απουσίας χωρίς άδεια. Από την άλλη πλευρά, με την αρχή της συζήτησης για έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών, αυξήθηκαν οι αιτήσεις στράτευσης μισθοφόρων, καθώς πολλοί ελπίζουν να καταφέρουν να εισπράξουν ένα σημαντικό ποσό χωρίς να προλάβουν να πάνε στο μέτωπο.
Το ζήτημα είναι ότι μια επαναστατική κατάσταση δεν μπορεί να συρρικνωθεί σε στατιστικά στοιχεία. Δεν αρκεί η οργή απέναντι στην κυβέρνηση και τα αυταρχικά της μέτρα – χρειάζεται επίσης κάποιο όραμα για μια κοινωνική αλλαγή προς το καλύτερο και μια προθυμία ενότητας για την επίτευξη αυτής της αλλαγής. Υπό αυτή την έννοια, δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή: καμία ουσιαστική ενότητα ακόμη και για διεκδίκηση των πιο στοιχειωδών δικαιωμάτων δεν είναι ορατή. Σε παρόμοιες συνθήκες, όχι μόνο δεν μπορεί να υπάρξει μαζικό ενδιαφέρον στην κατεύθυνση επαναστατικών αλλαγών, αλλά δεν είναι εφικτό ούτε καν κάποιο κοινωνικό κίνημα για τις καθημερινές ανάγκες.
Συνεπώς, αντί για επαναστατικές ιδέες, σε τέτοιες συνθήκες μπορούν να ανθίσουν μόνο διαφορετικές εκδοχές του δεξιού λαϊκισμού. «Σήμερα εσύ, εγώ αύριο», «Δεν είναι δικό μου – δε με νοιάζει», «ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο» – αυτές είναι οι επικρατούσες καθημερινές αντιλήψεις στην Ουκρανία, ανεξάρτητα από τη γνώμη για την κυβέρνηση και τη συνειδητοποίηση ότι σε μια σύγκρουση μεταξύ δύο γκάνγκστερ, δεν έχει ουσιαστική διαφορά ποιος από τους δύο πυροβόλησε πρώτος.
Φυσικά, θα θέλαμε πραγματικά να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι αλλάζουν. Ένας πρώην νεοσύλλεκτος από το Νικολάεφ, ο οποίος είχε δραπετεύσει από μια μονάδα πέρυσι και διάσχισε τα σύνορα από τα Καρπάθια, κατέγραψε την κατάσταση σχετικά με τα στρατολογικά γραφεία (TRC) ως εξής:
«Είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό ότι έχουν ξεπεράσει τα όρια, αλλά επειδή ο λαός μας είναι άγριος και δεν βοηθάει ο ένας τον άλλον, δεν υπάρχει εξέγερση εναντίον τους. Αν μπορούν να τους τσακίσουν, τότε γιατί δεν το κάνουν; Έζησα το ακόλουθο περιστατικό όταν ήμουν ακόμα στην Ουκρανία: Περνούσα με το αυτοκίνητό μου μπροστά από μια στάση λεωφορείου όπου οι στρατολόγοι είχαν αρχίσει να πιέζουν έναν τύπο, σταμάτησα και του φώναξα «πήδα μέσα», ο τύπος κατάφερε να μπει και φύγαμε μακριά τους με μεγάλη ταχύτητα. Έχω δει τόσα σχετικά βίντεο – να χτυπούν, να στριμώχνουν, και κανείς να μη τους σταματάει, να μη βοηθάν να δραπετεύσει. Αλλά όλα δείχνουν πως πάμε προς έναν εμφύλιο πόλεμο εναντίον στον Ζέλια [τον Ζελένσκι]. Η ανομία αυξάνεται όλο και περισσότερο. Αργεί να ξεσπάσει, γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να ενωθούν. Ακόμα και στο εξωτερικό, οι Ουκρανοί δεν είναι και πολύ φιλικοί με τους Ουκρανούς. Εδώ [στην Ισπανία όπου ζει] οι Ουκρανοί κλέβουν τους Ουκρανούς, για χρήματα, στέγαση, εργασία. Αλλά όλο και περισσότερο, όλο και περισσότεροι ενώνονται. Όχι εναντίον του Πούτιν, αλλά εναντίον των στρατολόγων. Τους πολεμούν τους τύπους. Όπως είπε ένας στρατιώτης: «Γιατί να πολεμάς για μια χώρα που θα σε φτύσει στα μούτρα ούτως ή άλλως». Μου αρέσουν όλο και περισσότερο ειδήσεις όπως αυτές, στην περιοχή μας στο Βοζνέσενσκ [στα τέλη Φεβρουαρίου, ένας μεθυσμένος στρατιωτικός πέταξε μια χειροβομβίδα προς το στρατολογικό γραφείο μετά από έναν καβγά με τη γυναίκα του και γιατί «έβλεπε αρνητικά τις δραστηριότητές τους», η έκρηξη αναποδογύρισε δύο υπηρεσιακά αυτοκίνητα, συνελήφθη χωρίς να οριστεί εγγύηση]. Πολλοί στρατιώτες θέλουν να κάνουν το ίδιο, ή να πυροβολήσουν στρατολογικά γραφεία ή να τα ανατινάξουν. Αυτό δεν είναι απλά επιθυμία, αλλά σχέδια για το μέλλον – γιατί όλοι όσοι γνωρίζω που υπηρετούν θητεία, εκφράζουν την επιθυμία να πάρουν εκδίκηση από τους στρατολόγους που τους έσυραν με τη βία. Στην εκπαίδευση, ήταν ένας τύπος από το Ούζγκοροντ, οδηγός αναρρίχησης, είχε έναν συγχωριανό του που τον έπιασε στρατολόγος. Του υποσχέθηκε: όταν γυρίσει, θα τον πυροβολήσει και θα τον φάει τον μαλάκα.»
Παρ’ όλα αυτά, οι συμπλοκές με τις κρατικές δυνάμεις, οι οποίες αυξάνονται στο Χάρκοβο, στην καλύτερη περίπτωση οδηγούν απλά στη διάσωση ενός περαστικού που προσπάθησαν να τον απαγάγουν, και στη χειρότερη ενισχύουν τη γενική ατμόσφαιρα απάθειας και αποθάρρυνσης. Υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα ο στρατός που επιστρέφει από το μέτωπο να γίνει η κινητήρια δύναμη για κάποια επαναστατική κίνηση. Η πιο διαδεδομένη σκέψη είναι «μόλις δω μια τρύπα στον φράχτη, φεύγω από αυτή τη χώρα, κάντε ό,τι θέλετε». Άλλοι είναι εντελώς διαλυμένοι και μετά τον στρατό, αν επιβιώσουν να επιβιώσουν, θα καταλήξουν στον πάτο. Οι υπόλοιποι θέλουν απλώς να επιστρέψουν στο συνηθισμένο τους επάγγελμα και να ζήσουν όπως πριν από τον πόλεμο. Καμία από αυτές τις κατηγορίες δεν θέλει ή δεν σκοπεύει να αποφασίσει να αλλάξει τίποτα, οι άνθρωποι απλώς έχουν κουραστεί από τα πάντα και θέλουν να τους αφήσουν ήσυχους. Μετά τον πόλεμο, μάλλον οι δήμιοι από τα κέντρα στρατολόγησης, οι κινηματογραφικοί πολεμιστές των στούντιο και οι καραβανάδες με τα μεγάλα αστέρια στους ώμους θα μπουν στην πολιτική. Και πολλοί πολίτες θα τους ψηφίσουν, επειδή θα ακούσουν στον τηλεμαραθώνιο πώς αυτοί οι αήττητοι ήρωες έσωσαν τη χώρα. Αν ακόμη και σε πολύ λιγότερο εγωιστικές και πολύ πιο μορφωμένες κοινωνίες υπάρχει άνοδος του δεξιού λαϊκισμού, τι μπορούμε να περιμένουμε σε τόσο απομακρυσμένες περιοχές της Ευρώπης όπως η Ουκρανία; Όπως ακριβώς και στη Ρωσία, η κοινωνία εδώ δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί κοινωνία. Είναι απλώς ένας αριθμός ομάδων από φίλους και συγγενείς.
Συγκρούσεις με την αστυνομία και τη στρατολογία κοντά στο εμπορικό κέντρο Sun Mall στο Χάρκοβο, στην τρίτη επέτειο του πλήρους πολέμου. Ο καταζητούμενος ανυπότακτος κατάφερε να δραπετεύσει, ενώ οι αστυνομικοί χρησιμοποίησαν δακρυγόνα ενάντια στο πλήθος.
Πέρα από την λιποταξία, τα επαναστατικά σχέδια από το 1917-1918 δεν λειτουργούν στα μέρη μας: αν η μόνη επιλογή είναι μεταξύ της πορείας προς τη σφαγή και μιας ελάχιστης συμμετοχής υπέρ των δικαιωμάτων, ο τυπικός εργάτης τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία θα προτιμήσει τον θάνατο. Για τις προηγούμενες γενιές που βρέθηκαν στην κρεατομηχανή, τρία χρόνια από την έναρξή της ήταν αρκετά για να πραγματοποιήσουν την Επανάσταση του Φεβρουαρίου (με γενική απεργία και κατάληψη της Πετρούπολης από τους επαναστάτες στρατιώτες), καθώς και για να πετάξουν από την εξουσία τον Κερένσκι, ο οποίος απαιτούσε τη συνέχιση του πολέμου. Δεν τους εμπόδισαν ούτε η απουσία του διαδικτύου, ούτε ο αναλφαβητισμός της πλειοψηφίας του πληθυσμού, ούτε η υποστήριξη της συνέχισης του πολέμου από τους συμμάχους της Αντάντ. Αυτή την άνοιξη είδαμε μετά από ενάμιση χρόνο πολέμου μαζικές αντιπολεμικές και αντικυβερνητικές διαδηλώσεις από τον πληθυσμό του Ισραήλ και της Γάζας. Και αυτό συμβαίνει παρά την ιστορία της εχθρότητάς τους, που τροφοδοτείται από θρησκευτικές διαμάχες και έχει ξεκινήσει πολλές γενιές πριν, ενώ για την περιοχή μας αυτός ο πόλεμος είναι αδελφοκτόνος με την κυριολεκτική έννοια της λέξης – το μισό Χάρκοβο έχει συγγενείς στη Ρωσία, η πρώτη γραμμή του μετώπου περνάει κυριολεκτικά μέσα από οικογένειες.
Οι Ζαπατίστας ανέφεραν στο ανακοινωθέν τους τον Μάρτιο του 2022: «Ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει τώρα. Αν συνεχιστεί και αν, όπως προβλέπεται, κλιμακωθεί, τότε ίσως δεν θα υπάρχει κανείς να λογοδοτήσει για το τοπίο μετά τη μάχη.». Φαίνεται ότι εμείς στην Ουκρανία έχουμε ήδη ξεπεράσει το σημείο πριν από το οποίο κάτι θα μπορούσε ακόμα να αλλάξει.
– Η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά από τον Φεβρουάριο του 2025 με τη ριζική ανατροπή της στρατηγικής των ΗΠΑ από την κυβέρνηση Τραμπ. Στα μέσα Φεβρουαρίου, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Πιτ Χέγσεθ, ανακοίνωσε τον νέο προσανατολισμό των ΗΠΑ στην Ευρώπη: αποκλεισμός της Ουκρανίας από την ένταξη στο ΝΑΤΟ, μη επιστροφή στα σύνορα της Ουκρανίας πριν από το 2014, καμία εμπλοκή των αμερικανικών στρατευμάτων και διακοπή της παροχής στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, η συνεισφορά των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξηθεί στο 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Επιπλέον, ο Τραμπ άρχισε να προετοιμάζει διμερείς συνομιλίες με τη Ρωσία, αποκλείοντας τους Ευρωπαίους. Στη Γερμανία, αυτή η τεράστια μετατόπιση οδήγησε σε μια μαζική ώθηση προς τη στρατιωτικοποίηση. Πώς γίνεται αντιληπτή αυτή η νέα πορεία στην Ουκρανία; Τι πιστεύετε για αυτό και πώς επηρεάζει τον στρατηγικό σας προσανατολισμό;
– Είναι δύσκολο να πούμε πόσο ριζική θα είναι η αλλαγή, επειδή αυτός ο πόλεμος είναι στημένος ήδη από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Τα κρατικά καθάρματα έχουν δώσει ο ένας στον άλλον εγγυήσεις προσωπικής ασυλίας από την αρχή: ούτε ένας ρωσικός πύραυλος δεν έχει χτυπήσει ποτέ ούτε θα χτυπήσει τη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της Ουκρανίας – πιο κατάλληλοι στόχοι για αυτούς είναι τα κτίρια κατοικιών απλών ανθρώπων, οι ενεργειακές υποδομές, τα σημεία ανθρωπιστικής βοήθειας, οι αποθήκες τροφίμων, αν και ξέρουν πολύ καλά ότι η Ουκρανία κρατάει αμάχους πίσω από τα κλειστά σύνορα ως ομήρους, ως ανθρώπινες ασπίδες… Ακόμα και όταν οι κορυφαίοι κανίβαλοι της Ουκρανίας επισκέπτονται την πρώτη σχεδόν γραμμή, κανένας ρωσικός βομβαρδισμός δεν τους απειλεί. Ομοίως, όταν δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτέθηκαν στο Κρεμλίνο το 2023, ακόμα και η συμβολική αυτή ζημιά προκάλεσε δυσαρέσκεια στους Δυτικούς μαριονετίστες, και το ουκρανικό καθεστώς αρνήθηκε την εμπλοκή του. Οι από πάνω τα πάνε πολύ καλύτερα με την ταξική τους αλληλεγγύη από ό,τι οι κατώτερες τάξεις.
Γι’ αυτό ο στρατηγικός μας προσανατολισμός αποτυπώνεται καλύτερα στα λόγια ενός πρώην δημοσιογράφου από το Ντόνετσκ, ο οποίος ζει και εργάζεται στην Ολλανδία:
«Πριν από τρία χρόνια, ξεκίνησε ένα άλλο κύμα μετανάστευσης από τα καταραμένα εδάφη προς τη Δύση.
Αυτά τα κύματα είναι ατελείωτα. Και πάντα προς την ίδια κατεύθυνση. Χθες, σήμερα, αύριο.
Ευχαριστώ και πάλι την Ευρώπη που άνοιξε τα σύνορα, σώζοντας εκατομμύρια ζωές. Υποστηρίζοντας οικονομικά τους ανθρώπους. Βοηθώντας τους να ενταχθούν και όχι παραδίδοντας στη σφαγή άνδρες που δραπέτευσαν από στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η πατριωτική υστερία του 2022 ανήκει στο παρελθόν. Παρά τις προσπάθειες της προπαγάνδας, δεν κατέστη δυνατό να συγκρατηθεί – σήμερα γινόμαστε μάρτυρες της πιο μαζικής στην ιστορία αντιπολεμικής διαμαρτυρίας ενός υποδουλωμένου λαού.
Η αποφυγή συνεργασίας με ένα εγκληματικό κράτος είναι πιο δημοφιλής από ποτέ. Αυτό είναι το πολιτικό καθήκον, όταν το κράτος έχει γίνει εγκληματικό – να μην το υπερασπίζεται και να μην συνεργάζεσαι.
Πολλά εγκληματικά οιονεί-κράτη αναδύονται και εξαφανίζονται στα καταραμένα εδάφη. Δεν υπάρχει αρκετή ζωή για να πεθάνει για το καθένα από αυτά. Και την απαιτούν συνεχώς, επειδή δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς πόλεμο, χωρίς ληστείες και δολοφονίες.
Τα καταραμένα εδάφη είναι καταραμένα επειδή τα έχουν καταραστεί εκατομμύρια άνθρωποι εδώ και αιώνες. Δεν είμαστε οι πρώτοι, δεν θα είμαστε οι τελευταίοι.»
Είναι αρκετά συμβολικό το γεγονός ότι η «Συνέλευση» είχε ως αρχική έμπνευση την εμπειρία των αυτοδιοικούμενων επαναστατικών κοινοτήτων σε διάφορες μεξικανικές πολιτείες και τα αυτόνομα μέσα ενημέρωσής τους. Είχαμε ήδη αναφέρει το 2022 ότι τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου επέδειξαν το καλύτερο παράδειγμα κινητοποίησης της αντιεξουσιαστικής αριστεράς: ενώ ο παγκόσμιος αναρχισμός συνέθετε δηλώσεις κενές, ρουτίνας, που δεν δέσμευαν κανέναν σε τίποτα, βγήκαν στους δρόμους ενάντια σε αυτόν τον πόλεμο στο σύνολό του, καταδικάζοντας την επιθετικότητα της Ρωσίας χωρίς να επιχειρηματολογούν για την υπεράσπιση μιας παρωδίας της. Από πέρυσι αναφερόμαστε σε ένα άλλο διεθνιστικό ανακοινωθέν τους: Επάνω Τα Τείχη, Κάτω (Και Προς τα Αριστερά) Οι Ρωγμές. Γραμμένο λίγο μετά την πρώτη ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, βοηθά στην απάντηση πολλών ερωτημάτων σχετικά με την Ουκρανία σήμερα.
– Στην τελευταία μας συνέντευξη, περιγράφετε τη ζωή στο Χάρκοβο και την πολιτική σας δράση, που μπορείτε να αναπτύξετε μόνο ως ομάδα στο διαδίκτυο. Ταυτόχρονα, περιγράφετε επίσης τη συμμετοχή σας σε οικολογικούς αγώνες και κινήσεις. Πώς ήταν η πολιτική σας δράση το 2024; Τι είδους αγώνες λαμβάνουν χώρα στο Χάρκοβο αυτή τη στιγμή;
– Είναι ήδη σαφές ότι σε μια χώρα όπου όλοι μισούν ο ένας τον άλλον και κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν, οι συνθήκες για την ελευθεριακή, μη κομματική αριστερά δεν είναι πολύ πιο εύκολες από ό,τι στον Άρη. Δεν πρόκειται μόνο για την ανάγκη μας για οικονομική υποστήριξη, την οποία οι αναγνώστες μας είναι ευπρόσδεκτοι να συνεισφέρουν, αλλά για κάτι σε πολύ πιο παγκόσμια βάση – οι επαναστατικές αλλαγές στην Ουκρανία είναι εφικτές μόνο ως μέρος μιας διεθνούς διαδικασίας, όταν το δεξιό κύμα στην Ευρώπη θα αρχίσει να υποχωρεί, και μόνο εάν το ευρωπαϊκό αναρχικό κίνημα μπορέσει να επωφεληθεί από αυτήν την ευκαιρία. Στη Βραζιλία, για παράδειγμα, αυτή η τάση έχει ήδη αντιστραφεί – παραμένει ζητούμενο η επιστροφή τουλάχιστον του βραζιλιάνικου αναρχισμού στην επιρροή που είχε στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 2010…
Το περασμένο καλοκαίρι είχαμε ένα πραγματικά επιτυχημένο παράδειγμα δράσης για την προστασία των κοινοτικών δασών στα περίχωρα της πόλης (υπήρχε σχετικό κείμενο στα αγγλικά και στα ρωσικά). Η επιτυχία οφείλεται σε έναν μοναδικό συνδυασμό παραγόντων, αλλά ήταν απλώς μια σταγόνα στον ωκεανό, αφού οι κανόνες δεν βασίζονται στις εξαιρέσεις. Τα γεγονότα σε αυτήν την προαστιακή τοποθεσία δεν θυμίζουν τυπικό δρόμο του Χάρκοβου, όπου σχεδόν δεν υπάρχουν άνθρωποι και τα «αήττητα λεωφορεία» κινούνται σαν βυτιοφόρα το 1942. Για παράδειγμα, δεν έχουν καταγραφεί εργατικές απεργίες στο Χάρκοβο μετά τη μικρή διαμαρτυρία των εργαζομένων στις δημοτικές μεταφορές στις αρχές του φθινοπώρου του 2022. Το μόνο παράδειγμα εργατικής απεργίας που έχουμε καταγράψει στην Ουκρανία από πέρυσι σημειώθηκε στις 5 Απριλίου στη δυτική πόλη Ντρόχομπιτς, όπου οι οδηγοί λεωφορείων δεν εμφανίστηκαν στη δουλειά. Πριν από αυτό, οι τελευταίες απεργίες που γνωρίζουμε είχαν πραγματοποιηθεί τον περασμένο Μάιο και τον περασμένο Ιούλιο. Κάποιοι εξακολουθούν να ελπίζουν ότι η Ρωσία θα έρθει και θα ανοίξει τα σύνορα για να φύγουν, κάποιοι περιμένουν τον Τραμπ να χάσει την υπομονή του και να επιβάλει κυρώσεις στον βραχνό στούμπο και τους φίλους του, κάποιοι δεν περιμένουν απολύτως τίποτα και ζουν μέρα με τη μέρα.
Ο καθένας είναι μόνος του, και όχι μόνο στις αστικές περιοχές. Ένα παράδειγμα, μια επιστολή προς τη συντακτική μας ομάδα από την περιοχή Τσερνίγκοφ, πριν από ενάμιση μήνα:
«Πήραν έναν από τους παιδικούς μου φίλους. Πριν από ένα μήνα. Έμενε στο χωριό, εργαζόταν στην κατασκευή μνημείων και φράχτων. Μια γυναίκα από το κοινοτικό συμβούλιο του χωριού ήρθε και έφερε τη στρατολογία. Ήξερε ότι ήταν εκεί. Κράτησε η ίδια το αγόρι από το χέρι για να μην το σκάσει. Δεν τον κρατούσε η στρατολογία. Ήταν μόνος. Ήταν όλος βρώμικος, είπε: «Άσε με να πάω να αλλάξω ρούχα». Και του απάντησε: «Φώναξε τη μητέρα σου, να τα φέρει». Ήταν πριν από ένα μήνα. Προχθές, οι γονείς του έλαβαν ειδοποίηση να πάνε να κάνουν τεστ DNA. Το αγόρι αγνοείται. Ένας μήνας, μια σκύλα. Ένας μήνας και το παιδί δεν υπάρχει πια.
Λίγα λόγια για το κάθαρμα από το κοινοτικό συμβούλιο. Ο σύζυγός της είναι συνταξιούχος αστυνομικός. Η κόρη ακολουθεί τα βήματα του μπαμπά. Δεν ξέρω πώς θα ζήσει. Αλλά κάπως θα το κάνει, νομίζω. Έχει ήδη σκοτώσει περισσότερους από έναν ανθρώπους έτσι. Και είναι ακόμα ζωντανή.
Και το χωριό δεν είναι ενωμένο. Κατά τη διάρκεια της κατοχής το 2022, οι άνθρωποι στην περιοχή του Τσερνίγκοφ φρόντιζαν οι ίδιοι για την τάξη, δεν υπήρχε αστυνομία, το έγκλημα, όπως και οι λεηλασίες, σταμάτησε γρήγορα. Αυτή είναι η αλήθεια. Ήταν. Αλλά όχι για πολύ. Ό,τι είναι παρελθόν είναι παρελθόν. Κάπου από το φθινόπωρο του 2023, άρχισε η φρίκη. Οι στρατολόγοι δεν πηγαίνουν σε άτομα, αλλά στο κοινοτικό συμβούλιο, σε αυτήν. Και αυτή ήδη τους οδηγεί στους άντρες. Έχει μάτια και αυτιά παντού. Παραδίδουν ο ένας τον άλλον.»
Τόσο στην πόλη μας όσο και σε όλη την Ουκρανία, ορισμένοι ιδιαίτερα απελπισμένοι άνθρωποι διαπράττουν μεμονωμένες πράξεις ένοπλης αυτοάμυνας ή ακόμα και λιντσαρίσματος – τη λεγόμενη αυθόρμητη μαύρη τρομοκρατία. Για παράδειγμα, δύο περιπτώσεις που συνέβησαν το 2024 και μόλις πρόσφατα ήρθαν στο φως μέσω δικαστικών αποφάσεων. Ένας 79χρονος κάτοικος της περιοχής Μπογκοντούχοβ στην περιοχή του Χάρκοβου, χωρίς ποινικό παρελθόν, καταδικάστηκε σε 4 χρόνια φυλάκιση για εμπρησμό του κτιρίου του συμβουλίου του χωριού του με ένα μπουκάλι βενζίνη. Ο συνταξιούχος παραδέχτηκε πλήρως την ενοχή του και δήλωσε μεταμέλεια. Είπε ότι ο λόγος για την εμπρηστική επίθεση ήταν μια μακροχρόνια σύγκρουση με το συμβούλιο του χωριού, το οποίο είχε αρνηθεί να του χορηγήσει επιδότηση το 2017. Για πολλά χρόνια βίωνε απειλές από αξιωματούχους του χωριού, οι οποίοι αδιαφορούσαν για τις καταγγελίες του. Η άλλη ιστορία έλαβε χώρα στο Χάρκοβο, όπου ένας στρατιώτης από την Υπερκαρπαθία κατηγορήθηκε για κακουργηματικό χουλιγκανισμό. Ο άνδρας είχε καταδικαστεί επανειλημμένα στο παρελθόν. Σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία, ο άνδρας ήταν εξοργισμένος με τους διοικητές της μονάδας του επειδή δεν απαντούσαν στο αίτημά του για άδεια. Μια μέρα, μπήκε μεθυσμένος στο αρχηγείο με δύο χειροβομβίδες. Αφού είπε «ξέρετε τι είναι αυτά;!», τις απασφάλισε πάνω στο τραπέζι. Οι διοικητές κατάφεραν να τρέξουν έξω και δεν τραυματίστηκαν. Ο δικαστής έκλεισε την υπόθεση λόγω θανάτου του κατηγορουμένου. Η αιτία θανάτου του δεν αναφέρθηκε, μόνο η ημερομηνία: 29 Μαΐου 2024. Στην πραγματικότητα, τέτοιες ενέργειες δεν αλλάζουν τίποτα, εκτός από το ότι το καθεστώς έχει την ευκαιρία να συλλάβει και να καταδικάσει τους πιο άπιστους πολίτες έναν προς έναν.
Έτσι, ο πιο αναρχικός αγώνας στη σημερινή Ουκρανία γίνεται η προσπάθεια να διαπεραστεί το νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα και η να υπάρξει κάποια στοιχειώδης μόρφωση προκειμένου οι άνθρωποι να ενταχθούν σε επαναστατικά κινήματα στους νέους τόπους διαμονής τους (σε περίπτωση που έχουν επαρκές γλωσσικό επίπεδο). Έτσι, τον τελευταίο χρόνο, το ηλεκτρονικό μας περιοδικό έχει ουσιαστικά γίνει η φωνή των Ουκρανών που διασχίζουν παράνομα τα σύνορα, ακόμα κι αν είμαστε απέχουμε πολύ ακόμα από τους ήρωες του Υπόγειου Σιδηρόδρομου. Δεν προτείνουμε ποτέ συγκεκριμένες διαδρομές, γιατί αν κάποια λεπτομέρεια είναι ανακριβής ή ξεπερασμένη, το τίμημα μπορεί να είναι η ανθρώπινη ζωή. Φυσικά, δεν υψώνονται στήλες καπνού για προσανατολισμό, στο πνεύμα των μεταναστευτικών καραβανιών από τη Λατινική Αμερική. Οι άνθρωποι προτιμούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες μόνο σε σχετικά τσατ ή στον ιστότοπό μας και να περνάνε τα σύνορα ανά δύο ή τρεις, πολύ σπάνια περισσότεροι. Πολλοί δεν ψάχνουν καν για συνταξιδιώτη, επειδή δεν εμπιστεύονται κανέναν. Δύο Ουκρανοί είναι μια αντάρτικη ομάδα, τρεις είναι μια αντάρτικη ομάδα με έναν προδότη. Σε κάθε περίπτωση, είναι καλύτερο να είσαι τερμίτης, που σιγά σιγά αποδυναμώνει το οικοδόμημα του μιλιταρισμού, παρά ψύλλος στην ουρά ενός από τα σκυλιά που μαλώνουν.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όσοι δραπέτευσαν από τη σκλαβιά και τον θάνατο θα μπορέσουν στη συνέχεια να ενταχθούν σε κάποιον επαναστατικό αγώνα, είτε πίσω στην Ουκρανία είτε κάπου αλλού. Προσέξτε όσους απαιτούν να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι η Ουκρανία να ανακτήσει τα σύνορά της: οι περισσότεροι δεν ζουν σε αυτή τη χώρα και μάλιστα ούτε και έχουν ζήσει ποτέ. Γιατί αυτοί να μπορούν, και κάποιοι άλλοι όχι; Γιατί κάποιος να μπορεί να αγαπά την Ουκρανία από κάπου μακριά, ισχυριζόμενος πώς εμείς δεν συνειδητοποιούμε την ευτυχία μας, αλλά όσοι από αυτήν την ευτυχία δεν έχουν δει τίποτα εκτός από απαγορεύσεις και αρπαγές να είναι υποχρεωμένοι να ζουν μέσα σε αυτήν;
Η ιστορία της διάσωσης ενός Ουκρανού λιποτάκτη: μια ανακάλυψη στο εξωτερικό από το κέντρο εκπαίδευσης πεζοναυτών.
– Ζείτε και δραστηριοποιείστε στο Χάρκοβο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν βρίσκεστε μακριά από τα εδάφη υπό ρωσική κατοχή. Έχετε πρόσβαση σε πληροφορίες από αυτές τις περιοχές; Πώς μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή υπό ρωσική διοίκηση; Ή μήπως είναι εντελώς αποκλεισμένη;
Δεν ζούμε όλοι στο Χάρκοβο, αλλά από το 2022 η περιοχή του Χάρκοβου συνορεύει με το τμήμα της περιοχής του Λουγκάνσκ που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Επομένως, πολλοί άνθρωποι στο Χάρκοβο έχουν δεσμούς με όσους ζουν εκεί. Αν μιλήσουμε για αυτούς που επικοινωνούν μαζί μας, δεν είναι πολύ χαρούμενοι με την προσάρτηση, παρόλα αυτά ελπίζουν για κάτι καλύτερο και δεν θέλουν την επιστροφή της Ουκρανίας, με την οποία δεν συνδέονται πια. «Είμαι υπέρ της Ουκρανίας, αλλά η Ουκρανία μου πέθανε το 2014» – έτσι θα μπορούσε κανείς να περιγράψει το συναίσθημά τους. Φυσικά, αυτό δεν αφορά ολόκληρη την κοινή γνώμη – υπάρχουν επίσης υποστηρικτές της Ρωσίας και υποστηρικτές της Ουκρανίας (δεν υπάρχουν πολλοί από τους τελευταίους, επειδή η πλειοψηφία έφυγε προ πολλού). Τέλος πάντων, πολλοί άλλοι άνθρωποι στο Χάρκοβο μεταφέρουν περίπου τα ίδια από τους συνομιλητές τους, οπότε αυτή η κατηγορία είναι πιθανώς πολυάριθμη εκεί.
Γενικά, οι συνταξιούχοι είναι οι πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή εκεί – λόγω της διπλής σύνταξης (από τη Ρωσία και την Ουκρανία) και των ελάχιστων τελών κοινής ωφέλειας. Μερικοί εργαζόμενοι λένε επίσης ότι η αποχώρηση του μισού πληθυσμού, ιδίως των νέων και των μεσήλικων, έχει οδηγήσει σε υψηλότερους μισθούς και χαμηλότερη ανεργία. Δεν έχουμε ακριβή στατιστικά στοιχεία για το αν οι υποσχεθέντες μισθοί καταβάλλονται στην πραγματικότητα. Ακόμα και η μετακίνηση μεταξύ χωριών απαιτεί άδειες, εν μέρει λόγω της καταπολέμησης της λιποταξίας, δεν είναι δυνατές μη εξουσιοδοτημένες κινήσεις στους δρόμους, η τελευταία απεργία που γνωρίζουμε ήταν το φθινόπωρο του 2023. Δεν υπάρχει επαγγελματική θητεία, αλλά στρατολόγηση για τους άνδρες 18-30 ετών και εξαναγκασμός σε υπογραφή συμβολαίων μετά τη διάπραξη κάποιου ποινικού αδικήματος. Λόγω ενός νόμου ενάντια στο αλκοόλ, οι αστυνομικοί κυκλοφορούν με αλκοτέστ, αν δουν κάποιον μεθυσμένο – συλλαμβάνεται αμέσως για 15 ημέρες. Και δεν σε αφήνουν έτσι απλά. Πρώτα πας στην τράπεζα, με συνοδεία, πληρώνεις, απόδειξη και μετά απελευθέρωση. Υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 9 μ.μ. Πολύ αυστηρή, αν μείνεις έξω για 5 λεπτά, σε μαζεύουν αμέσως. Δεν υπάρχουν δρόμοι ή μνημεία προς τιμήν εκείνων που σφαγίασαν μαζικά τους Εβραίους τον περασμένο αιώνα, αντί για αυτό, η τρίχρωμη σημαία των συνεργατών του Βλάσοφ που πολέμησαν υπό αυτή τη σημαία για τον Χίτλερ ενάντια στον ίδιο τους τον λαό. Υπάρχει επίσης αναγκαστική αφομοίωση: αν στα ουκρανικά σχολεία το κράτος απαγορεύει την ομιλία ρωσικών ακόμη και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, εκεί η διδασκαλία γίνεται στα ρωσικά, ακόμη και στα ουκρανόφωνα μέρη της περιοχής του Λουγκάνσκ, αλλά η ομιλία ουκρανικών μεταξύ τους δεν απαγορεύεται. Τα ουκρανικά βιβλία επίσης δεν καταστρέφονται λόγω της γλώσσας στην οποία είναι γραμμένα, όπως κάνουν τακτικά Ουκρανοί αξιωματούχοι σε οποιαδήποτε βιβλίο στα ρωσικά. Όσο για εμάς, υποστηρίζουμε την πλήρη ελευθερία χρήσης της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία και ταυτόχρονα δημοσιεύουμε περιεχόμενο στην ουκρανική γλώσσα χωρίς μετάφραση, ώστε οι αναγνώστες από τη Ρωσία να μπορούν να μάθουν έστω και λίγα ουκρανικά.
Ενώ υπάρχει ο κίνδυνος να σε πυροβολήσουν πισώπλατα ή να σε βασανίσουν μέχρι θανάτου σε ένα υπόγειο όταν προσπαθείς να δραπετεύσεις από την Ουκρανία, από τα προσαρτημένα από τη Ρωσία εδάφη μπορείς να φύγεις όποτε θέλεις. Αλλά αν διασχίσεις τα σύνορα έξω από τα σημεία ελέγχου και σε πιάσουν Ρώσοι συνοριοφύλακες, θα σε περάσουν κόσκινο και μπορεί το δικαστήριο να σου επιβάλει ποινή φυλάκισης έως και 2 ετών για παράνομη διέλευση των συνόρων. Δραπέτευση από το ένα κελί στο άλλο.
Φυσικά, αν κάποιος στα προσαρτημένα εδάφη σε θεωρήσει πολιτικό κίνδυνο, μπορεί να σου κάνει τα πάντα και κανείς δεν θα σε σώσει. Το ίδιο και στην λεγόμενη ελεύθερη χώρα: όπως έγινε γνωστό την 1η Φεβρουαρίου, πέντε νεαροί μαρξιστές από διάφορες περιοχές –Κίεβο, Χάρκοβο, Ντνιεπροπετρόφσκ, Οδησσό, Πολτάβα– κατέληξαν στα μπουντρούμια της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας. Υποτίθεται ότι, «με εντολή του Κρεμλίνου», παρεμπόδιζαν την επιστράτευση με φυλλάδια με τα οποία καλούσαν τους πολίτες να την αποφύγουν και το στρατιωτικό προσωπικό να μην ακολουθεί εντολές, να λιποτακτεί και να δημιουργεί επιτροπές στρατιωτών (εδώ στα αγγλικά και στα ρωσικά. Στις 4 Απριλίου, το περιφερειακό εφετείο του Τσερνίβτσι επικύρωσε την από τις 9 Δεκεμβρίου 2024 ποινή φυλάκισης της Άντζελα Γκούρινα. Εργαζόταν για δύο τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκισης για καταγραφή βιαιοτήτων κατά τη διάρκεια στρατολόγησης. Επίσης, πριν από ένα μήνα, η Γιάνα Γκαλιτσένκο από την Οδησσό διώχθηκε ποινικά επειδή βοήθησε να διαφύγουν άνδρες που ήθελαν να τους απαγάγουν για στρατολόγηση. Ο Γκριγκόρι Οσόβοϊ, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδικάτων της Ουκρανίας, συνελήφθη στις 9 Απριλίου στο Λουτσκ και την επόμενη μέρα τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό από δικαστήριο του Κιέβου ως ύποπτος για παράνομη απαλλοτρίωση περιουσίας κάποιου συνδικάτου πριν από περίπου 10 χρόνια. Υπάρχει η άποψη ότι αυτό είχε ως στόχο να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα αβεβαιότητας ενόψει της ψηφοφορίας για το νομοσχέδιο αριθ. 6420 σχετικά με την απαλλοτρίωση της περιουσίας των συνδικάτων (σε γενικές γραμμές, αυτός ο οργανισμός ήταν νεκρός εδώ και καιρό, οπότε το κράτος ανέχτηκε την ύπαρξή του ως «κονσέρβα» που καταναλώνεται στις χειρότερες εποχές – και τώρα ήρθαν). Δεδομένου ότι τα μέσα ενημέρωσής μας δεν είναι πανεθνικής εμβέλειας, δεν γνωρίζουμε πόσες τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν σε ολόκληρο το τμήμα της Ουκρανίας που ελέγχεται από την κυβέρνηση, ούτε καν για τη φετινή μόνο χρονιά – αναφέραμε μόνο όσες γνωρίζουμε.
Εν ολίγοις, υπάρχουν δύο όψεις του ίδιου στρατώνα, και δεν έχει νόημα να χάνουμε χρόνο προσπαθώντας να καταλάβουμε ποια από αυτές έχει το λιγότερο σκληρό μαστίγιο. Ο κόσμος δεν περιορίζεται στην Ουκρανία, είναι μόνο το 0,44% της παγκόσμιας επικράτειας, ακόμη και εντός διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων!
– Σε ένα πρόσφατα δημοσιευμένο άρθρο μπορεί κανείς να διαβάσει ότι πολυάριθμοι αναρχικοί και αναρχικές ομάδες, που επέλεξαν την οδό της εθνικής άμυνας, πολέμησαν στο πλευρό φασιστικών ταγμάτων, εντάχθηκαν σε αυτά ή ακόμα και εμφανίστηκαν ανοιχτά με φασιστικά σύμβολα. Ταυτόχρονα, πάντα υποστηριζόταν ότι ο αγώνας κατά της Ρωσίας είναι ένας αντιφασιστικός αμυντικός πόλεμος. Πώς εξηγείτε αυτό το παράδοξο και ποια επίπτωση είχε ο πόλεμος σε αυτούς τους αναρχικούς μαχητές;
Γιατί να περιπλέκονται τόσο πολύ τα πράγματα; Αν κάποιος ζητά την ενίσχυση του δικτατορικού κράτους σαν φασίστας, χρησιμοποιεί φασιστικά σύνεργα και ακολουθεί εντολές φασιστών διοικητών, πιθανότατα είναι κι αυτός φασίστας. Αυτό το ερώτημα είναι παρόμοιο με το ερώτημα γιατί ο άρχοντας των botox του Κρεμλίνου μιλάει για «την καταπολέμηση του φασισμού στην Ουκρανία» ενώ ταυτόχρονα δικαιολογεί ανοιχτά τον Χίτλερ, ο οποίος «αναγκάστηκε από τους Πολωνούς να ξεκινήσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον τους». Ή, γιατί εισέβαλε στην Ουκρανία με το πρόσχημα μιας «απειλής από το ΝΑΤΟ», ενώ οι ολιγάρχες και οι αξιωματούχοι του έχουν συνηθίσει να αποθηκεύουν ήρεμα τα περιουσιακά τους στοιχεία και να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους ακριβώς στις χώρες του ΝΑΤΟ. Στο ίδιο πνεύμα, γιατί αυτοί που είναι οι ίδιοι κατακτητές φωνάζουν πιο δυνατά υπέρ ενός «πολέμου υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ ενάντια στη φασιστική αποικιακή αυτοκρατορική κατοχή»; Αν το καπέλο ταιριάζει, φορέστε το: ήρθαν στην Ουκρανία από τη Ρωσία, υπηρετούν ένα καθεστώς που το μισεί η πλειοψηφία των ντόπιων, απολαμβάνουν το προνόμιο να περπατούν ελεύθερα στους δρόμους (σε αντίθεση με όσους δεν έχουν καταφέρει να βγουν πέρα από την αυλή τους εδώ και 1-2 χρόνια), υποβαθμίζουν ή σιωπούν για τα εγκλήματα του καθεστώτος κατά του ουκρανικού άμαχου πληθυσμού. Σε περίπτωση ρωσικής κατοχής ή αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελειώσει όπως στην περίπτωση της Γεωργίας, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν απέλαση εκεί από όπου ήρθαν, οπότε θα καταλήξουν σε υπόγεια μπουντρούμια παρόμοια με αυτά όπου βασανίζονται τώρα όσοι αρνούνται να υπηρετήσουν την Ουκρανία. Φυσικά, ένα τέτοιο μέλλον το θεωρούν μια τρομερή αδικία, οπότε τους βολεύει μια χαρά να στέλνονται στην κρεατομηχανή όσοι Ουκρανοί χρειάζεται προκειμένου να υπερασπιστούν τη σχετικά ελεύθερη και ασφαλή ζωή τους. Είναι εκπληκτικό όταν διεθνιστές κατηγορούν τέτοιους τύπους ότι «εγκαταλείπουν την ταξική προσέγγιση» και ταυτόχρονα (ξεχνώντας την ίδια προσέγγιση) καλούν όσους έχουν κάτι να χάσουν στην Ουκρανία να δράσουν ενάντια στα ίδια τους τα συμφέροντα. Δεν είναι λιγότερο διασκεδαστικό από το γεγονός ότι όσοι αρέσκονται να τονίζουν πως ο Μπακούνιν χαρακτήρισε τη δημοκρατία χίλιες φορές καλύτερη από τη μοναρχία (υπονοώντας ότι σήμερα σίγουρα θα ήταν υπέρ της Ουκρανίας) σφυρίζουν αδιάφορα όταν ρωτούνται αν ο Μπακούνιν και οι σύντροφοί του υποστήριζαν τη μικρή δημοκρατική Παραγουάη ενάντια στην κατοχή της από τη μεγάλη και μοναρχική Βραζιλιάνικη Αυτοκρατορία.
«Το κράτος είναι εχθρός σου»: σε κάποιον ουκρανικό τοίχο, καλοκαίρι του 2024.
Φαίνεται ότι πολλοί από τους αντιπάλους του πολέμου από το 2022 εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αν μερικές δεκάδες ακροδεξιοί σταματήσουν να παρουσιάζονται σε ένα αφελές ξένο κοινό ως αναρχικοί, ο πόλεμος θα τελειώσει. Συζητούν για αυτούς με μια επιμονή ιδιαίτερη, που θα της άξιζε καλύτερη χρήση. Ίσως είναι καλύτερο να μην θεωρεί κανείς τον εαυτό του καθόλου αναρχικό, αν η διαμάχη για το ποιος είναι αληθινός αναρχικός δεν αφήνει χρόνο για τίποτε άλλο. Μερικές δεκάδες κομπάρσοι δεν επηρεάζουν την έκβαση του πολέμου με κανέναν τρόπο. Είναι απαραίτητο να χτυπήσουμε τα κράτη που τους ελέγχουν, χωρίς αυτά δεν είναι τίποτα και «θα χαθούν σαν δροσιά στον ήλιο» (όπως τραγουδούν στον ουκρανικό ύμνο). Αυτό ισχύει εξίσου για τα «αριστερά» υποχείρια τόσο του «Z» όσο και του «Ze»(λένσκυ). Παρεμπιπτόντως, αν πριν από ένα χρόνο μάς αποκαλούσαν «αξιωματικούς καριέρας των ουκρανικών/ρωσικών ειδικών υπηρεσιών», τώρα έχουμε γίνει απλώς «υποστηρικτές της Ουκρανίας/Ρωσίας». Κανείς δεν εξηγεί τους λόγους της απόλυσής μας και πού μπορούμε να λάβουμε αποζημίωση απόλυσης…
– Τον περασμένο Ιανουάριο, αναφέρατε ότι υπήρχαν σημαντικές συγκρούσεις εντός της άρχουσας τάξης μεταξύ του Ζελένσκι και του πρώην στρατηγού Ζαλούζνι, τις οποίες ο Ζελένσκι κατάφερε να κερδίσει. Γράψατε επίσης ότι η υποστήριξη του Ζελένσκι είναι εύθραυστη και προέρχεται κυρίως από τη γραφειοκρατία και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς. Ταυτόχρονα, φαίνεται να προσπαθεί να επιστρέψει ο Βασιλιάς της Σοκολάτας Ποροσένκο. Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση εντός της άρχουσας τάξης της Ουκρανίας, ειδικά μετά την αλλαγή της στρατηγικής των ΗΠΑ; Έχουν καταφέρει ορισμένοι καπιταλιστές/ολιγάρχες να συσσωρεύσουν εξουσία και περιουσία ή να εξαλείψουν άλλους;
Το φθινόπωρο του 2023, μετά την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης, ο στρατηγός χασάπης έκανε μια δήλωση στον Economist ότι ο πόλεμος είχε φτάσει σε αδιέξοδο. Μετά από αυτό το άρθρο, άρχισε να έχει διαφωνίες με τον «πιανίστα»[2], κάτι που οδήγησε στην παραίτηση του Ζαλούζνι, την άνοιξη του 2024. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που ήταν κοντά του έχουν ήδη απομακρυνθεί από τη διοίκηση του στρατού. Τώρα ο Ζαλούζνι λέει στους Ουκρανούς να πεθαίνουν στα χαρακώματα, ενώ ο ίδιος ζει στο Λονδίνο: «Δεν αρκεί να πεθάνεις για την Ουκρανία. Πρέπει να είσαι έτοιμος να σκοτώσεις γι’ αυτήν». Αλλά για κάποιο λόγο αποσιωπά μια άλλη επιλογή – να τη γλυτώσεις με μια πλαστή ιατρική γνωμάτευση, όπως έκανε ο ίδιος. Είναι μάλλον μια επιλογή μόνο για την ελίτ και όχι για τους δουλοπάροικους. Η ρητορική του βασιλιά («αταμάνου») της σοκολάτας και άλλων σαν και αυτόν είναι η ίδια: μια εκεχειρία, να επανεξοπλιστούμε και μετά ας πολεμήσουμε ξανά. Οι διοικητές του Αζόφ, ο Μπιλέτσκι και ο Προκοπένκο, έχουν καλές πιθανότητες να αναλάβουν κορυφαίες θέσεις στην ουκρανική πολιτική σκηνή μετά το τέλος του πολέμου. Τώρα έχουν γίνει διοικητές ολόκληρων στρατιωτικών σωμάτων –υπό τις διοίκησή τους υπάρχουν 20-25 χιλιάδες ξιφολόγχες (ο Πριγκόζιν είχε περίπου τον ίδιο αριθμό κατά τη διάρκεια της εξέγερσής του στη Ρωσία). Και οι δύο εμφανίζονται διαρκώς στα μέσα ενημέρωσης. Αυτοί, καθώς και οι υφισταμένοι τους, κατά καιρούς κάνουν πολιτικές αναλύσεις για τα τεκταινόμενα, συμπεριλαμβανομένων και επικριτικών αξιολογήσεων σχετικά με τις αρχές και τη στρατιωτική διοίκηση.
Πολιτικοί κύκλοι εκτιμούν ότι τόσο ο Προκοπένκο όσο και ο Μπιλέτσκι χρηματοδοτούνται από τον μεγαλύτερο Ουκρανό επιχειρηματία, τον Ρινάτ Αχμέτοφ, και μέσω αυτού ελέγχονται από το Προεδρικό Γραφείο, το οποίο τους θεωρεί ως βάση για τη διαμόρφωση πολιτικών σχεδίων μετά τον πόλεμο, για να εισέλθουν στο κοινοβούλιο και να δημιουργήσουν πλειοψηφία εκεί μαζί με το κόμμα του πιανίστα, διατηρώντας έτσι τον έλεγχο του κοινοβουλίου και της κυβέρνησης από τον αξύριστο στούμπο. Γι’ αυτό τους δίνεται η ευκαιρία να διεξάγουν τώρα τη δική τους καμπάνια δημοσίων σχέσεων. Ταυτόχρονα, οι Μπιλέτσκι και Προκοπένκο φέρονται να έχουν πολύ τεταμένες σχέσεις μεταξύ τους. Παρεμπιπτόντως, αυτό ισχύει και για άλλες στρατιωτικές μονάδες. Υπάρχει έντονος εσωτερικός ανταγωνισμός μεταξύ των διοικητών τους, που ενθαρρύνεται από τις αρχές, και συχνά αμοιβαία εχθρότητα. Ακόμα κι αν ένας από αυτούς επαναστατήσει, οι άλλοι θα του αντιταχθούν και θα υπερασπιστούν την εξουσία.
Αυτή την άνοιξη, ξεκίνησαν συζητήσεις για τη δημιουργία ενός νέου συντηρητικού αντι-παγκοσμιοποιητικού κόμματος από ορισμένους πολιτικούς και bloggers που τάσσονται υπέρ του Τραμπ. Το καθεστώς έχει επιβάλει προληπτικά εξωδικαστικές κυρώσεις σε πολλούς από αυτούς. Προωθούν συνθήματα ειρήνευσης, εθνικής κυριαρχίας, απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων, προστασίας της ρωσικής γλώσσας και πολιτισμού. Ωστόσο, είναι άγνωστο προς το παρόν αν ο Τραμπ γνωρίζει αυτά τα σχέδια ή αν ενδιαφέρεται καν για αυτά μετά την υπογραφή της συμφωνίας για τους πόρους της Ουκρανίας. Αν και δεν ενδιαφέρεται πλέον τόσο πολύ για την αλλαγή της ουκρανικής κυβέρνησης-μαριονέτας, η ιδέα του τερματισμού του πολέμου από στρατιώτες που στρέφουν τα όπλα τους εναντίον των κρατών αποκτά καινούργια πνοή!
[1] Το κείμενο, στα αγγλικά, εδώ: https://bab2025.espivblogs.net/2025/05/11/fenced-island-of-pain-spring-interview-of-the-assembly-about-the-war-and-anarchism-in-ukraine/
[2] Το 2016 ο Ζελένσκι είχε εμφανιστεί σε κωμική παράσταση να παίζει πιάνο με το πέος του.
Μετάφραση: C.
