Συνέντευξη με αντιμιλιταριστή από την Οδησσό
Μετάφραση (από Clandestina) της αγγλικής μετάφρασης (από AnarCom Network) της συνέντευξης που δόθηκε στη Διεθνιστική Αναρχική Ομάδα Československé anarchistické sdružení – CAS για το πρώτο τεύχος του περιοδικού Dezertér.
1) Θέλεις να συστηθείς, με λίγα λόγια, στους αναγνώστες του περιοδικού μας; Γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Ουκρανία;
Γεια. Το όνομά μου είναι Vadym Yakovlev, είμαι ουκρανός κουήρ συγγραφέας και δημοσιογράφος και εναντιώνομαι στον πόλεμο και τον εθνικισμό. Γεννήθηκα στην Οδησσό, τη μεγαλύτερη νότια πολυπολιτισμική πόλη της Ουκρανίας, λίγους μήνες πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Η μητέρα μου είναι Ουκρανή και ο πατέρας μου Ρώσος. Οι γονείς τους ήταν στρατιωτικοί. Ο πατέρας μου δούλευε σε ένα εργοστάσιο. Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, το εργοστάσιο έκλεισε και ο πατέρας μου έχασε τη δουλειά του. Αυτό επηρέασε την οικογένειά μου και την παιδική μου ηλικία. Μεγάλωσα στην Οδησσό, αλλά ένα χρόνο πριν φύγω από την Ουκρανία ζούσα στο Λβιβ, τη μεγαλύτερη πόλη του δυτικού τμήματος της Ουκρανίας. Στο σπίτι, οι συγγενείς μου μιλούσαν και ρωσικά και ουκρανικά, οπότε ποτέ δεν με απασχόλησαν ζητήματα όπως η εθνική ταυτότητα. Η οικογένειά μου ήταν μια δυστυχισμένη διεθνής οικογένεια που έχασε πολλά με την κατάρρευση του κρατικού κομμουνισμού στην Ουκρανία. Υποθέτω ότι όλα αυτά επηρέασαν πολύ την προσπάθειά μου να διαμορφώσω τις δικές μου πολιτικές απόψεις και την επιθυμία μου να κάνω κάτι που να μπορεί να επηρεάσει την κοινωνία.
2)Έφυγες από την Ουκρανία, τι σε οδήγησε σε αυτή την απόφαση;
Από τη μια πλευρά, λόγω των πολιτικών μου πεποιθήσεων δεν μπορούσα πλέον να δουλέψω στην Ουκρανία. Η ουκρανική διανόηση, οι δημοσιογράφοι κι οι καλλιτέχνες με την έναρξη του πολέμου αποφάσισαν ως κοινότητα να γίνουν μια προνομιούχος ελίτ προπαγανδιστών στην υπηρεσία του κράτους. Δεν ήθελα να γίνω προπαγανδιστής, οπότε δεν είχα πια δυνατότητα να δημοσιεύω τα άρθρα μου. Αν εκφράσεις δημόσια στην Ουκρανία απόψεις σαν τις δικές μου, οι αρχές σε βάζουν φυλακή. Από την άλλη, λόγω των απόψεών μου, δεν ήθελα προφανώς να πάω στο μέτωπο, στον πόλεμο. Γι’ αυτό έφυγα.
3) Ποια είναι η στάση σου απέναντι στον πόλεμο και σε σχέση με τον αντιμιλιταρισμό;
Μεγάλο μέρος της δουλειάς μου στην Ουκρανία σχετιζόταν με τις αντιπατριωτικές μου πεποιθήσεις. Τα άρθρα μου και η συμμετοχή μου σε καλλιτεχνικά εγχειρήματα ήταν πολύ συχνά αφιερωμένα στην κριτική του ουκρανικού πατριωτισμού, του ουκρανικού εθνικισμού και της κυρίαρχης προνομιούχου «φιλοδυτικής» και φιλοπόλεμης πολιτικοκοινωνικής και πολιτιστικής ουκρανικής ελίτ. Πάντα με ενδιέφερε η αντιπολεμική τέχνη και ο αντιπολεμικός ακτιβισμός. Από το 2022 και μετά έπρεπε να συνεχίσω με την ίδια στάση, ακόμη και αν αυτό θα είχε ως τίμημα να μην μπορώ πια να μένω στη χώρα που γεννήθηκα αλλά και να χάσω στενούς φίλους, που με εγκατέλειψαν λόγω των πεποιθήσεών μου.
4) Ο πόλεμος άλλαξε πολλά. Κρατάς επαφή με τους φίλους σου στην Ουκρανία; Ποια είναι η στάση τους απέναντι στον πόλεμο; Πώς ζουν;
Όπως είπα απαντώντας στην προηγούμενη ερώτηση, έχασα τους περισσότερους φίλους μου από τον προνομιούχο καλλιτεχνικό χώρο και τη δημοσιογραφική-ακτιβιστική κοινότητα. Σχεδόν όλοι τους έγιναν προπαγανδιστές και λαμβάνουν υποστήριξη από το κράτος και από δυτικά ιδρύματα. Έχασα επίσης την επαφή μου με την πλειοψηφία των ουκρανών αριστερών, που υποστηρίζουν τον μιλιταρισμό, τον εθνικισμό και το ΝΑΤΟ. Αυτού του είδους οι αριστεροί έχουν τη στήριξη του κράτους και δυτικών ιδρυμάτων. Αλλά εξακολουθώ να είμαι σε επαφή με κοντινά μου άτομα, που δεν συνεργάζονται με το κράτος και δεν έχουν καμία σχέση με τις προνομιούχες τάξεις. Στηρίζουν τόσο εμένα όσο και τις αντιπολεμικές μου απόψεις. Πολλά από αυτά τα άτομα, αν είναι άνδρες, ζουν τώρα μια απαίσια ζωή, γιατί πρέπει να κρύβονται όλη την ώρα στα διαμερίσματά τους, καθώς φοβούνται να βγουν έξω. Ο ουκρανικός στρατός απαγάγει ανθρώπους από τον δρόμο και τους στέλνει στην πρώτη γραμμή ενάντιά στη θέληση τους. Η πλειονότητα των ατόμων που στα επίσημα έγγραφα έχουν καταχωρηθεί έμφυλα ως άνδρες απαγορεύεται από τον νόμο να φύγουν από τη χώρα.
5)Έχει πάει στον στρατό πολύς κόσμος, συμπεριλαμβανομένων και αναρχικών, που εγκατέλειψαν τον αντιμιλιταρισμό; Δεν είναι γνωστά πολλά για όσους παραμείναν [αντιμιλιταριστές]. Ίσως φοβούνται. Υπάρχουν; Είστε σε επαφή μαζί τους;
Όσον αφορά τους αντιπολεμικούς αναρχικούς στην Ουκρανία, υπάρχει μια αντιπολεμική συλλογικότητα που ονομάζεται «Συνέλευση». Είναι από το Χάρκοβο και έχουν τη δική τους ιστοσελίδα, όπου δημοσιεύουν κείμενα αντιπολεμικά και ενάντια στην επιστράτευση. Αυτή η ομάδα αναρχικών είναι ανώνυμη, κρύβουν τα ονόματα των μελών της ομάδας τους. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να διεξαχθεί οποιαδήποτε αντιπολεμική δραστηριότητα στην Ουκρανία. Υπήρχε μόνο μία ουκρανική οργάνωση που δεν έκρυψε τα ονόματα των μελών της και μίλησε ανοιχτά κατά του πολέμου – το Ουκρανικό Ειρηνιστικό Κίνημα. Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας τους κατηγόρησε για υποστήριξη της Ρωσίας και έστειλε τον ηγέτη της οργάνωσης στα δικαστήρια. Μετά από αυτό, η οργάνωση έχει αμβλύνει σημαντικά τις δημόσιες θέσεις της, φοβούμενη τη φυλακή. Πολλοί ουκρανοί αριστεροί τάχθηκαν υπέρ του πολέμου, νομίζω επειδή ακολούθησαν κομφορμιστικά την κυρίαρχη άποψη. Φοβούνται να εκφράσουν τις πραγματικές τους θέσεις ή ίσως απλά δεν έχουν, από ό,τι φαίνεται, και απλώς ακολουθούν την κυρίαρχη τάση. Αλλά αυτό δεν είναι παρά μια υπόθεση που κάνω. Στην Ουκρανία, που είναι μια αυταρχική μιλιταριστική χώρα, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να παίρνεις θέση ενάντια στον πόλεμο.
6) Τι γίνεται με τους Ουκρανούς που έφυγαν στο εξωτερικό; Πραγματοποιούν αντιπολεμικές δράσεις; Οργανώνονται στους χώρους εργασίας;
Τον τελευταίο καιρό, εμφανίστηκαν στο εξωτερικό πολλές ουκρανικές αντιπολεμικές πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, διαδηλώσεις κατά της επιστράτευσης και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία. Αυτές οι διαδηλώσεις πραγματοποιούνται στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία. Συχνά, αυτές οι ενέργειες οργανώνονται από ουκρανές/ούς αριστερές/ούς οι οποίοι/ες δεν έχουν καμία σχέση με το φιλοπόλεμο αριστερό ρεύμα της Ουκρανίας, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι αποκαλούμενοι «ουκρανοί αντιεξουσιαστές» ή οι «Συλλογικότητες Αλληλεγγύης» (Solidarity Collectives). Οι ομάδες αντιπολεμικών ουκρανών αριστερών δεν χρηματοδοτούνται από κανέναν, είναι προσωπικές πρωτοβουλίες αποφασισμένων και δραστήριων νέων. Θα υπάρξουν περισσότερες δράσεις τέτοιου είδους, και είμαι σε ενεργή επικοινωνία με τη διοργάνωση και τα μέλη αυτών των πρωτοβουλιών, που αποτελούν κάτι πολύ εμπνευστικό! Επιπλέον, στη Δύση έχει καταφύγει και ένας αριθμός ουκρανών επιστημόνων και καλλιτεχνών που είναι κατά του πολέμου: όλα αυτά τα άτομα εδώ στη Δύση συνεχώς περιθωριοποιούνται και φιμώνονται. Αλλά μας φιμώνουν εδώ και πάρα πολύ καιρό, οι φωνές μας αποκρύπτονται για πολύ καιρό, και τώρα προσπαθούμε όλο και περισσότερο να οικοδομήσουμε οριζόντιες συνδέσεις σε διάφορα επίπεδα, οργανώνοντας ένα αντιπολεμικό μέτωπο εδώ στο εξωτερικό ενάντια στον πόλεμο και τους προπαγανδιστές του. Είμαστε πολύ περισσότερ@ από όσο νομίζουμε.
7) Τα ΜΜΕ αποσιωπούν την καταναγκαστική επιστράτευση που επιβάλλει η ουκρανική κυβέρνηση. Σπάνια διαρρέουν πληροφορίες για λιποτάκτες; Τι μπορείς να μας πεις σχετικά με αυτά;
Κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των λιποτακτών από την ουκρανική πλευρά, αλλά σύμφωνα με επίσημα και ανεπίσημα στατιστικά στοιχεία, υπάρχουν περίπου 150-200 χιλιάδες άτομα! Αυτός είναι ένας τεράστιος αριθμός. Τα επίσημα μέσα ενημέρωσης της Ουκρανίας ελέγχονται από το κράτος ή την Υπηρεσία Ασφαλείας. Στην Ουκρανία μπορείς να βρεις πληροφορίες για την κατάσταση μόνο μέσα από ανώνυμα ειδησεογραφικά κανάλια στο Telegram ή στο TikTok. Εκεί δημοσιεύονται συνεχώς βίντεο βιαιοτήτων από τον ουκρανικό στρατό κατά αμάχων. Αυτά τα βίντεο, γεμάτα τρομερές σκηνές και στοιχεία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν βγαίνουν στα επίσημα μέσα ενημέρωσης. Οι ουκρανικές αρχές προσπαθούν συνεχώς να εντοπίσουν τα άτομα που λειτουργούν αυτά τα ανώνυμα κανάλια στο Telegram, κανάλια που επικρίνουν τις ενέργειες του ουκρανικού στρατού ή μιλάνε υπέρ της ειρήνης, και θέλουν να κλείσουν τα άτομα που τα διαχειρίζονται στη φυλακή. Μερικές φορές οι αρχές τα καταφέρνουν. Η ουκρανική κυβέρνηση, η αστυνομία και η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν οποιεσδήποτε μεθόδους για να φιμώσουν τις εναλλακτικές φωνές. Για παράδειγμα, η αστυνομία συνέλαβε πρόσφατα τη μητέρα ενός blogger (ο οποίος βρίσκεται στο εξωτερικό και μιλάει εναντίον της καταναγκαστικής επιστράτευσης) επειδή αναδημοσίευσε μια ανάρτηση του γιου της! Υπάρχουν επίσης ανεπίσημοι τρόποι για να κλείσουν στόματα διαφωνούντων. Θυμάμαι έναν έφηβο που είχε το δικό του κανάλι στο Telegram, όπου επέκρινε τον ουκρανικό εθνικισμό και την επιστράτευση. Αυτοπροσδιοριζόταν ως αναρχικός. Στο σπίτι του πήγαν φασίστες για μια «συζήτηση», μετά την οποία αποκήρυξε δημόσια τα πιστεύω του. Αλλά οι φιλοπόλεμοι ουκρανοί αριστεροί, που είναι προπαγανδιστές υπέρ του πολέμου και συνεργοί εγκλημάτων κατά Ουκρανών, δεν θα σας μιλήσουν ποτέ για τέτοια πράγματα.
8)Έχετε γνωστούς που έχουν εγκαταλείψει ή αποφύγει την επιστράτευση; Πώς μπορούμε εμείς στην Τσεχοσλοβακία να τους βοηθήσουμε;
Γνωρίζω ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει παράνομα τη χώρα και έχω πολλούς γνωστούς και φίλους στην Ουκρανία που κρύβονται από τον στρατό και τη στρατολογία. Ίσως, με την πάροδο του χρόνου, θα χρειαστεί, στο πλαίσιο των αντιπολεμικών ουκρανικών κινημάτων που μόλις άρχισαν να εμφανίζονται στο εξωτερικό, να δημιουργηθούν πρωτοβουλίες για να βοηθηθούν τέτοιοι άνθρωποι. Εάν εμφανιστούν τέτοιες πρωτοβουλίες, ελπίζω ότι θα υπάρξουν άνθρωποι στην Τσεχία και τη Σλοβακία που θα θελήσουν να βοηθήσουν αυτούς τους Ουκρανούς.
9) Τι μήνυμα θα στέλνατε στους ουκρανούς και ρώσους εργαζόμενους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό;
Το μόνο που θέλω να μεταφέρω σε όσ@ δεν ανήκουν στις προνομιούχες τάξεις (και αυτ@ δεν είναι μόνο το προλεταριάτο), ανεξάρτητα από την εθνικότητα και την τόπο όπου ζουν, είναι αυτό: μην εμπιστεύεστε ποτέ αυτούς που χτίζουν την ευτυχία τους στην εκμετάλλευση, την περιθωριοποίηση και τις συστημικές διακρίσεις. και κυρίως μην είστε ανόητοι, μην συμμετέχετε στους πολέμους τους, είναι απλά ηλίθιο!
10) Σ’ ευχαριστούμε για τη συνέντευξη και αν έχεις κάτι άλλο να προσθέσεις, θα χαρούμε να το συμπεριλάβουμε.
Ευχαριστώ, σύντροφε, για τη συνέντευξη. Δείτε και τη σελίδα μου στο Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100013291847024
——-
Υ.Γ. 1: Στην ακόλουθη δημοσίευση στο Facebook υπάρχουν βίντεο που καταγράφουν τόσο τις μεθόδους της καταναγκαστικής επιστράτευσης στην Ουκρανία όσο και τις αντιστάσεις: https://www.facebook.com/share/p/qUbCv8rnyza5c8h2/
1ο βίντεο. Γυναίκες καταγράφουν πώς μέλη του στρατού προσπαθούν να αρπάξουν έναν άνδρα από τη σύζυγό του με ένα μικρό παιδί στην αγκαλιά της. Τα μέλη του στρατού συμπεριφέρονται επιθετικά, προσπαθούν να αποσπάσουν με τη βία τα κινητά από τα χέρια των γυναικών, αλλά οι γυναίκες δεν φεύγουν.
2ο βίντεο. Αστυνομικός και μέλος του στρατού προσπαθούν να βάλουν έναν άνδρα στο αυτοκίνητό τους, αλλά γενναίες γυναίκες τους χτυπούν, τους φωνάζουν και προσπαθούν να απελευθερώσουν τον άνδρα.
3ο βίντεο. Η αστυνομία συλλαμβάνει λιποτάκτη. Το πλήθος, κυρίως γυναίκες, περικυκλώνει έναν αστυνομικό, που λυγίζει και ρίχνεται σε μια από τις γυναίκες, αρχίζοντας να τη χτυπάει.
4ο βίντεο. Αγροτική περιοχή. Γυναίκες και παιδιά οπλισμένα με ξύλα και πέτρες αντιμετωπίζουν ένα αυτοκίνητο με μέλη του ουκρανικού στρατού, που προφανώς κατευθύνονται στο χωριό για να αρπάξουν άνδρες για υποχρεωτική κατάταξη στον στρατό.
Υ.Γ. 2: Υλικό από πρόσφατες αντιμιλιταριστικές κινητοποιήσεις αλληλέγγυων και Ουκρανών που έχουν καταφύγει σε χώρες της Ευρώπης. Η φωτό όπου φαίνεται το σύνθημα “Russes-Ukrainiens même ennemi Capital” (Ρώσοι-Ουκρανοί, κοινός εχθρός: το Κεφάλαιο) είναι από κοινή απεργία ουκρανών και ρώσων μεταναστών, εργαζόμενων στην εταιρεία Orange Fox Bikes στο Παρίσι (Νοέμβριος 2024).
