Λόφος Φιλοπάππου ανοικτός, ζωντανός και ελεύθερος χώρος
Το υπουργείο Πολιτισμού και ο δήμος Αθηναίων προχωρούν στην υλοποίηση των σχεδιασμών τους για την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση του λόφου Φιλοπάππου. Τα σχέδιά τους περιλαμβάνουν αύξηση του ελέγχου, αναθέσεις έργων σε ιδιωτικές εταιρείες, τοποθέτηση security, εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας και έντασης δικτύου φωτισμού που θα λειτουργήσει καταστροφικά για τον βιότοπο, διαχωρισμό του έργου του Πικιώνη με επιλεκτική συντήρηση. Ακόμα και τα έργα τα οποία αποτελούν πάγια αιτήματα του κινήματος για την προστασία του λόφου, όπως η άρδευση και η πυροπροστασία, δεν θα υλοποιηθούν με γνώμονα την φροντίδα του, αλλά στη βάση της μεγιστοποίησης των κερδών της τουριστικής βιομηχανίας.
Αγώνας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση, τις αναθέσεις σε ιδιωτικές εταιρίες, τα security, τον έλεγχο και την μετατροπή του σε εμπόρευμα και τουριστικό προϊόν. Ο λόφος Φιλοπάππου πέρα από αρχαιολογικός χώρος είναι ένας βιότοπος στο κέντρο της Αθήνας.
Ο Φιλοπάππου είναι μία ελεύθερη έκταση 700 στρεμμάτων στην καρδιά της Αθήνας. Έχει πολυδιάστατο χαρακτήρα, είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, αλλά πάνω απ’ όλα ήταν πάντα ένας ελεύθερος χώρος με σημαντικό οικοσύστημα, ένας χώρος περιπάτου και αναψυχής. Αυτόν τον ελεύθερο δημόσιο χώρο με αποφασιστικότητα διεκδίκησαν και προστάτευσαν οι κάτοικοι, όταν η Ανώνυμη Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας (ΕΑΧΑ ΑΕ), το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και ο Δήμος της Αθήνας, την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων, ήθελαν να περιφράξουν με κάγκελα, να επιβάλλουν εισιτήριο, να ανοίξουν δρόμους και να τον εμπορευματοποιήσουν με υπαίθριες εκθέσεις γλυπτικής, θέατρα τύπου Λυκαβηττού, αναψυκτήρια και μαγαζιά.
Οι κάτοικοι από τον Νοέμβριο του 2002 ανέπτυξαν ένα πολύμορφο και μαζικό κίνημα για την υπεράσπιση του λόφου. Μέσα από λαϊκές συνελεύσεις, πορείες, διαμαρτυρίες, ημερίδες, δενδροφυτεύσεις, ρίξιμο κάγκελων και έμπρακτη αμφισβήτηση των καταστροφικών επεμβάσεων κατάφεραν να μείνει προσβάσιμος για όλο το εικοσιτετράωρο χωρίς περιφράξεις και άλλου είδους εμπορική εκμετάλλευση. Σταμάτησαν την καταστροφή των λιθόστρωτων του Λουμπαρδιάρη από τη διέλευση αυτοκίνητων, αποτρέψαν χάρις στην καθημερινή επιφυλακή και τις περιπολίες τους στο λόφο -τον Αύγουστο 2003– την ολοκληρωτική καταστροφή του από 17 εμπρησμούς. Απέτρεψαν να πωληθούν τμήματα του Φιλοπάππου στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέσω των Ελληνικών Τουριστικών Ακινήτων (ΕΤΑ ΑΕ) πρώην ΕΟΤ, όπως το Θέατρο της Δώρας Στράτου, το αναψυκτήριο του Λουμπαρδιάρη και το εστιατόριο του Διονύσου. Διεκδίκησαν και συνεχίζουν να διεκδικούν την πυροπροστασία του, την φροντίδα και άρδευση των δέντρων και των φυτών, τον σεβασμό στην βιοποικιλότητά του και την ελεύθερη πρόσβαση για όλους και όλες. Απέτρεψαν την περίφραξη και την αποστείρωση του καθώς και τα σχέδια για την εκμετάλλευσή του ως άλλη μια πηγή κέρδους για τους καπιταλιστές. Το 2017 δόθηκε άλλος ένας μεγάλος αγώνας που αφορούσε την υπόθεση του “Διονύσου”, όπου 13 στρέμματα του λόφου επιχειρήθηκαν να περάσουν στο ΤΑΙΠΕΔ και στη συνέχεια να πουληθούν. Ενώ την ίδια περίοδο η ιδιωτική εταιρία «DASYC A.E.-Ανώνυμη τεχνική εμπορική ενεργειακή αμυντική συμβουλευτική βιοτεχνική βιομηχανική εταιρεία» προσπάθησε ανεπιτυχώς, να αρπάξει το μικρό πάρκο της οδού Ορλώφ στον περιφερειακό του Φιλοπάππου.
Τον Σεπτέμβριο του 2018 οι κυβερνώντες διαμέσου των ΜΜΕ σε στενή συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία με πρόφαση την εγκληματικότητα και για την “ασφάλειά μας” προτείνουν να εφαρμοστούν όλα εκείνα τα σχέδια που το κίνημα κατοίκων έχει αποτρέψει από το 2002 και μετά. Μέσω της αστυνομοκρατίας και της καγκελοποίησης επιδιώκουν και πάλι τον αποκλεισμό των κατοίκων, την αποστείρωση του λόφου και την εμπορευματοποίησή του. Τον Νοέμβριο του 2018 η αρχαιολογική υπηρεσία και το υπουργείο Πολιτισμού επιχειρούν να στήσουν περίφραξη στο εσωτερικό του λόφου και να κλείσουν την Πνύκα. Από την πρώτη στιγμή κάτοικοι παρεμποδίζουν την επιχειρούμενη περίφραξη µε κάθε μέσο, ενώ πραγματοποιούνται μια σειρά κινήσεις (λαϊκές συνελεύσεις, ασφαλιστικά μέτρα, συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, σαμποτάζ στην περίφραξη και τα φυλάκια, δενδροφυτεύσεις), οι οποίες ματαιώνουν τα σχέδιά τους. Κάνοντας σαφές ότι το µόνο τετελεσμένο στο λόφο είναι ότι δεν υπάρχει περίφραξη.
Στις αρχές Μαρτίου 2020, ψηφίζεται η ίδρυση της «Εθνικός Κήπος και Μητροπολιτικό Πράσινο ΑΕ» που θα λειτουργεί με κανόνες ιδιωτικής εταιρείας, θα διαχειρίζεται τον Φιλοπάππου και τον Εθνικό Κήπο, θα αμείβεται για τις υπηρεσίες της από τον Δήμο Αθηναίων και θα έχει έσοδα από την εκμίσθωση των χώρων που θα διαχειρίζεται. Είναι ξεκάθαρο σε όλους/ες μας ότι πρόκειται για μια ακόμα προσπάθεια ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης των δύο χώρων. Για μια ακόμα φορά, επιχειρείται η ιδιωτικοποίηση του λόφου Φιλοπάππου. Αυτή τη φορά, τη σκυτάλη παίρνει το Υπουργείο Εσωτερικών μαζί με το Δήμο Αθηναίων. Τα κάγκελα, η ελεγχόμενη είσοδος με εισιτήριο, τα τουριστικά μαγαζάκια, οι καφετέριες, οι εμπορικές εκδηλώσεις εντός των χώρων είναι προ των πυλών.
Την Κυριακή 15 Μάρτη 2020 πραγματοποιείται μαζική Λαϊκή Συνέλευση που διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι θα υπερασπιστεί το λόφο με κάθε μέσο. Όλο το διάστημα από τον Μάιο του 2020 η Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου πραγματοποίει παρεμβάσεις στις γειτονιές μας και μαζί και με άλλες/άλλους κατοίκους των περιοχών γύρω από τον λόφο, γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα περιηγήσεις μέσα στο Φιλοπάππου, μάζεμα σκουπιδιών, συζητήσεις με κόσμο που κάνει βόλτα ή αράζει στο λόφο, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει ο κόσμος ότι η φροντίδα των ελεύθερων χώρων είναι και δική μας υπόθεση. Διότι δεν έχουμε μονάχα δικαίωμα στην πρόσβαση στον λόφο, μα και μεγάλη υποχρέωση να τον διαφυλάξουμε και να τον προασπίσουμε. Οφείλουμε να τον προστατεύουμε, να τον φροντίζουμε και να τον διατηρούμε καθαρό.
Στην καρδιά της Αθήνας, για τους κυβερνώντες, ο λόφος είναι ένα ωραίο φιλέτο για εκμετάλλευση. Στις γειτονιές που τον περιβάλλουν, η τουριστικοποίηση αυξάνεται και ο λόφος προβάλλεται ως δελεαστικό τουριστικό αξιοθέατο. Η Αποστόλου Παύλου και η Διονυσίου Αρεοπαγίτου είναι οι πιο πολυσύχναστοι πεζόδρομοι-τραπεζόδρομοι, η τουριστική βιτρίνα της Αθήνας. Ενώ συνεχώς εκπονούνται σχέδια για το ξεπούλημα κομματιών του Φιλοπάππου. Οι δημόσιοι χώροι αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα πεδίο όπου από τη μία συγκρούονται τα σχέδια του κράτους και των επιχειρηματιών και από την άλλη οι ανάγκες και οι επιθυμίες της κοινωνίας. Το ίδιο συμβαίνει με τον Φιλοπάππου όπως και με την Κονίστρα, την Κορεάτικη Αγορά, το Ρουφ, αλλά και με τους δημόσιους χώρους σε όλη την πόλη.
Από τον Σεπτέμβρη του 2019 το Πάρκο Τρίτση περνάει από το υπ. περιβάλλοντος στην αρμοδιότητα της περιφέρειας Aττικής. Ο περιφερειάρχης Γ. Πατούλης, γνωστός για υποθέσεις που σχετίζονται με μίζες και απευθείας αναθέσεις, συστήνει τον νέο φορέα διαχείρισης, διορίζοντας ο ίδιος τα 5 από τα συνολικά 7 μέλη του. Η διαχείριση του πάρκου σημαίνει τεμαχισμός, περιφράξεις, εμπορευματοποίηση, χρηματικά αντίτιμα, κοινωνικός έλεγχος και αποκλεισμοί. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η στοχοποίηση της κατάληψης Αγρός στο Πάρκο Τρίτση, που εδώ και 12 χρόνια αποτελεί σταθερά ανάχωμα στη λεηλασία του πάρκου, με πρόσφατο παράδειγμα την αποτροπή της δημιουργίας βιολογικού σταθμού-χαβούζας στο νότιο τμήμα του, αλλά και την εναντίωση στην εγκατάσταση δεκάδων καμερών παρακολούθησης εντός του.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι σχεδιασμοί του υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, του ΙΓΕ (Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών), του δήμου Αμαρουσίου και της περιφέρειας Αττικής όσον αφορά το Δάσος Συγγρού. Από τον Σεπτέμβρη του 2020 ανακοίνωσαν τη μετατροπή του σε πεδίο εμπορικής εκμετάλλευσης, με συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Στις 18 Ιανουαρίου 2021 ο Δήμος Αθηναίων ψήφισε την παραχώρηση του λόφου του Στρέφη σε μεγάλο-κτηματομεσιτική εταιρεία με την επωνυμία Prodea Investments μέσω του προγράμματος ιδιωτικοποίησης «Υιοθέτησε την Πόλη σου». Η Prodea είναι κτηματομεσιτική εταιρεία που βρίσκεται στην πρωτοπορία της μετατροπής των γειτονιών μας σε τουριστικά θέρετρα, με έντονη ενασχόληση στο airbnb. Μετά την έντονη αστυνομοκρατία που επιβλήθηκε στη γειτονιά των Εξαρχείων, ήρθε άμεσα και η «αξιοποίηση» για τα συμφέροντα των επιχειρηματιών, οι οποίοι έχουν αποφασίσει τη δημιουργία καφετεριών, την ολοκληρωτική περίφραξη και την εγκατάσταση καμερών μέσα στο λόφο με πρόσχημα τη φροντίδα του. Η εταιρεία σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων θα πραγματοποιήσει «ανάπλαση» στον λόφο του Στρέφη με σκοπό φυσικά την εμπορική του εκμετάλλευση, το κέρδος και την μετατροπή του σε μια ιδιωτική αυλή για τους πλούσιους πελάτες της εταιρείας.
Από όλα τα παραπάνω είναι ξεκάθαρο σε όλους/ες μας ότι οι δημόσιοι χώροι βρίσκονται σε πολιορκία. Τα επιχειρηματικά σχέδια, κρατικά και ιδιωτικά, προωθούν σε πρώτο χρόνο την απαξίωση και σε δεύτερο χρόνο τον έλεγχο, την ιδιωτικοποίηση, την τσιμεντοποίηση και την εμπορευματοποίησή τους. Ο Φιλοπάππου, ο Εθνικός Κήπος και κάθε δημόσιος χώρος δεν είναι εμπόρευμα, είναι όαση στην ασφυκτική ατμόσφαιρα της τσιμεντούπολης, όπως αποδεικνύεται περίτρανα εν μέσω πανδημίας και lockdown. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε τον δημόσιο χαρακτήρα και την ελεύθερη πρόσβαση για όλες-ους στους λόφους, τα πάρκα και τις πλατείες και να αντιτάξουμε τη συλλογική διαχείριση για τη φροντίδα και την προστασία τους.
Όπως εχθές, έτσι και σήμερα και αύριο και κάτω από οποιοδήποτε επιβαλλόμενο καθεστώς έκτακτης ανάγκης να υπερασπιστούμε τον λόφο Φιλοπάππου και όλους τους ελεύθερους χώρους και να μην επιτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση, την εμπορευματοποίηση και την περίφραξή τους.
Λαϊκή Συνέλευση για τον Φιλοπάππου
Κυριακή 5 Δεκεμβρίου στο λιθόστρωτο του Λουμπαρδιάρη, στις 12μμ
Ανοιχτή Συνέλευση Κατοίκων Πετραλώνων-Θησείου-Κουκακίου